De cruciale rol van speeksel in mondgezondheid

Speeksel is een doorzichtige, enigszins stroperige vloeistof die wordt uitgescheiden door drie paren grotere speekselklieren en honderden kleine klieren verspreid over het mondslijmvlies. De normale gemiddelde dagelijkse speekselproductie ligt tussen de 500 ml en 1500 ml per dag. De grote speekselklieren, zoals de oorspeekselklier, de speekselklier onder de onderkaak en de speekselklier onder de tong, spelen een cruciale rol in het produceren van dit belangrijke vocht.

Speeksel heeft vele belangrijke functies, zoals smering bij kauwen, slikken en spreken, bevochtiging en reiniging van het mondslijmvlies, bescherming tegen tanderosie door buffering van zuren, bescherming tegen tandbederf door herstel van beschadigd tandglazuur, en bescherming tegen infecties door antimicrobiële eiwitten. Het is zelfs betrokken bij de voorbereiding van de spijsvertering door de enzymatische processen die het initieert.

Problemen met speeksel kunnen leiden tot diverse mondgerelateerde klachten, waaronder een snellere ontwikkeling van gaatjes, ontstoken tandvlees, tandplakophoping en zelfs schimmelinfecties. Een verstoorde balans van speeksel kan ook leiden tot problemen bij het eten, slikken en spreken, wat een negatieve invloed kan hebben op de algehele gezondheid.

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken van speekselproblemen, zoals mondademhaling, medicatiebijwerkingen, bestralingen en verwondingen in het hoofd-halsgebied, overmatig alcoholgebruik en stress. Bij aanhoudende klachten is het raadzaam om een speekselonderzoek te laten uitvoeren, waarbij de hoeveelheid en samenstelling van het speeksel worden geanalyseerd om een passende behandelstrategie te kunnen bepalen.

Als u last heeft van een droge mond, is het verstandig om professioneel advies in te winnen. Het Nederlands Speekselcentrum heeft diverse speekselklinieken waar u terecht kunt voor diagnose en advies over uw speekselproblemen.